Na liście światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO znajduje się ponad 1050 obiektów o wyjątkowej wartości historycznej, artystycznej lub naturalnej. To miejsca, które zostały uznane za szczególnie cenne dla całej ludzkości i które powinny być chronione dla przyszłych pokoleń.
Polska może poszczycić się aż kilkunastoma wpisami na tej prestiżowej liscie, a wsrod nich szczegolne miejsce zajmują zabytki Dolnego Sląska – regionu bogatego w historię, niezwyklą architekturę i fascynujące dziedzictwo kulturowe.
Dolny Sląsk to prawdziwa skarbnica niezwyklych miejsc, ktore zachwycają zarowno milosnikow historii, jak i podrożnikow szukających niecodziennych wrażeń. To wlasnie tutaj znajdują się tak wyjątkowe obiekty jak majestatyczne Koscioly Pokoju w Swidnicy i Jaworze – największe drewniane budowle sakralne w Europie, unikalne pod względem konstrukcji i symboliki. Dolny Sląsk oferuje rownież wpisane na listę UNESCO barokowe kompleksy i perly architektury, ktore pokazują bogactwo i rożnorodnosć kulturową tej częsci Polski.
Odkryj zabytki UNESCO na Dolnym Sląsku
To presiżowe wyrożnienie orzymalo w Polsce 15 miejsc, z czego 3 znajdują się na Dolnym Sląsku. To naprawdę wyjątkowe obiekty, godne zobaczenia i podziwiania, prawdziwe turystycze perly. Warto wiedzieć, dlaczego UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) - organizacja Narodow Zjednoczonych do spraw Wychowania, Nauki i Kultury, postanowilo stworzyć listę najcenniejszych obiektow kulturowych i historycznych.
Orgnizacja powstala 16 listopada 1945 roku. Po wojnie potrzeba bylo elementow, ktore polączą narody i kultury, bo „wojna tworzy się w umyslach ludzi i tam powinn być zwalczana”, za istotne uznano dzialania slużące rozwojowi międzynarodwoej wspolpracy naukowej, oswiatowej i kulturalnej. W 1972 roku UNESCO przyjęlo konwencję w sprawie ochrony swiatwego dziedzictwa naturalnego i kulturalnego, ratyfikowala ją rownież Polska. Obiekty wpisane na listę swiatowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego mają być szczegolnie chronione przez zniszczeniem, aby przetwaly dla kolejnych pokoleń.
POLECANE ATRAKCJE TURYSTYCZNE
SPIS TRESCI:
Wroclaw, Jawor, Swidnica
Obiekty wpisane na tę wyjątkową listę stanowią niewatpliwą atrakcję turystyczną Dolnego Sląska. Zachwycające, zaskakujące przyciągają milosnikow niezwyklych miejsc i poszukiwaczy architektonicznych skarbow. To atuty, ktore mają te 3 dolnosląskie zabytki. W 2001 roku na swiatowej liscie UNESCO umieszczono Kosciol Pokoju w Swidnicy oraz Kosciol Pokoju w Jaworze. W 2006 roku - Halę Stulecia we Wroclawiu. Dwie ewangelickie swiątynie i modernistycze dzielo wybitnego architekta Maksa Berga z pewnoscią zaslugują na uwagę i są ciekawą propozycją na weekend czy wakacyjną wycieczkę.
Kosciol Pokoju w Swidnicy
Uzasadniając wpis kosciolow w Swidicy i Jaworze, kapitula UNESCO podkreslila ich walory architektoniczne i konstrukcyjne, ale rownież duchowe i kulturowe aspekty powstania obu swiątyń i ich znaczenie dla kulturowego dziedzictwa. Stawianie Kosciolow Pokoju na owczesnych obszarach monarchii Habsburgow wymagalo od budownicznych pionierskich i nietypowych rozwiązań konstrukcyjnych oraz architektonicznych. Postawione z drewna okazaly się wyjątkowo trwale, co początkowo budzilo sceptycyzm. Koscioly w Jaworze i Swidnicy to największe w Europie obiekty sakralne zbudowane w konstrukcji szleletow-reglowej. To swiątynie protestanckie, wzniesiono je w XVII wieku po zakończeniu wojny trzydziestoletniej. W tym trudnym dla Europy czasie pokazano, że zaangazowanie i sila duchowa, jakże wtedy potrzebne, przynoszą zaskakujące swiadectwa. Koscioly Pokoju powstaly z myslą o upamiętnieniu zakończenia wyniszczającej wojny i konfliktow religijnych.
Kosciol Pokoju w Swidnicy to największa europejska swiatynia o wystroju w stylu barokowym. Wybudowany na mocy Traktatu Westfalskiego z 1848 roku i kończącego wojnę trzydziestoletnią. Należy do kosciola Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce. Pieniądze na budowę kosciola pochodzily ze zbiorek wsrod europejskich protestantow, w budowie brala licznie udzial ludnosć ewangelicka. Autorem projektu byl wroclawski mistrz budowlany Albrecht von Saebisch, nad budową czuwal swidnicki ciesla Andreas Kaemper.
Warto zobaczyć ten wspanialy zabytek, zbudowany metodą szachulcową, ktorego budowla oparta jest na drewnianym szkielecie, a powstala na planie krzyża. Kosciol zadziwia imponującą wielkoscią, ma parter i cztery piętra empor, może pomiescić 7 tysięcy osob. Jego wielokosc to 1090 m kw. Pieknie zdobiony, jak przystalo na barok. Bogate i wspaniale malowidla, wielki oltarz gowny autorstwa Gottfrieda Augusta Hoffmana, okazala ambona, przyciągają uwagę każdego turysty. Warto przyjrzeć się także malowidlom na scianach, zabytkowym organom i detalom architektonicznym tej wspanialej budowli.
W pobliżu kosciola, w dawnym domu dzwonnika otarto Centrum Partnerstwa i Promocji UNESCO. Warto zwiedzić ten zabytek, informacje – na stronie internetowej zabytku.
Lokalizacja:
plac Pokoju 6, 58-100 Swidnica
Więcej informacji: Kosciol Pokoju w Swidnicy
Jawor też ma Kosciol Pokoju
To drugi z kosciolow dla braci protestantow, ktory powstal po wojnie trzydziestoletniej i przetrwal. Byl jeszcze trzeci - w Glogowie, ale splonąl w XVIII wieku. Kosciol Pokoju w Jaworze mogl być wybudowany pod pewnymi warunkami i tak też zrobiono. Do budowy poslużyly jedynie drewno, glina, sloma i piasek, koscioly mialy powstać poza granicami miasta, nie mogly mieć wież, dzwonow, ani tradycyjnego ksztatu swiątyń (dzis także to stanowi o ich unikatowosci na tle innych obiektow sakralnych). Musialy powstać szybko- w ciągu roku i być wzniesione na koszt protestantow. Tak też się stalo. Warunki byly twarde, ale ewangelicy spelnili je, bo ich wiara byla silniejsza niż polityczne warunki.
Podobnie jak w swiątyni swidnickiej, są elementy wystoju kosciola, wyrożniające się swoją urodą. Ambona – wykonal ją rzeźbiarz legnicki Matthaus Knotte. Kielich ambony wspiera się na rzeźbie aniola, ktory ponoć jest „naturalnej wielkosci”. Kto chce zatem zobaczyć jak duże są anioly, powinien zawitać do Jawora. Chcielnica to przyklad barkowego wystroju, podobnie jak organy i wspanialy, okazaly oltarz glowny. W kosciele jest także kalica chrztow, dzis pelniąca funkcję zachrystii.
Kosciol można zwiedzać, informacje o tym kiedy i w jaki sposob dostępne są na stronie internetowej www.kosiolpokojujawor.pl.
Hala Stulecia we Wroclawiu
Trzecim dolnosląskim obietem wpisanym na listę UNESCO, posiadającym wartosci i walory unikatowe w skali calego swiata, jest wroclawska Hala Stulecia, w poprzednim ustroju politycznym zwana Halą Ludową. Już sam projekt Maksa Berga, jak i wykątkowe rozwiązania technologiczne, inżynierskie i rzemieslnicze, sprawily, że powstal obiekt wyjątkowy, modernistyczna perla, rzecz niezwykla i godna podziwu. Zastosowano rozwiązania na owe czasy nowatorskie, ktore poźniej przejmowalo wielu konstruktorow i architektow. Wszysy odwiedzający Wroclaw powinni koniecznie wybrać się na ul. Wystawową, aby obejrzeć ten architektoniczny rarytas.
Hala powstala z okazji planowanej wystawy, na wzor już isniejących. Potrzebny byl wieli obiekt, ktory pomiesilby tysiące wystawcow, sprzedających i gosci. Przestrzeń targowo-ekspozycyjno-rekreacyjna byl tym o czym mysleli wlodarze Breslau. Aby pokazać potęgę, obiekt musial być duży i zdumiewający, jak postala w 1889 roku w Paryży Wieża Eiffla. Architekt Max Berg byl jedym z wielu, ktorzy stanęli do konkursu architektonicznego na nowy obiekt, ulokowany w pobliżu ogrodu zoologicznego. Projekt wygral konkurs, uznano go za wyjątkowy, nowarotski, a nawt wizjonerski. Nic dziwnego, skoro do budowy zastosowano nieznany dotąd material - żelbet. Historia glosi, że architekci na calym swiecie przecierali oczy ze zdumienia, także ze względu na konstrukcję budowli. - Hala jest tetrakonchosem, czyli czterolisciem – symbolicznie ksztalt ten oddaje nasza identyfikacja wizualna – czytamy na oficjalnej stronie Hali Stulecia we Wroclawiu. - Plan tak skomplikowanej budowli centralnej ma co najmniej dwie krzyżujące się osie symetrii, a przestrzeń srodkowa dominuje wysokoscią nad pomieszczeniami bocznymi, wydzielonymi wewnątrz budynku scianami lub systemem podpor. Slowem - konstrukcja Hali Stulecia sklada się z dwoch autonomicznych elementow. Podstawy w postaci wygiętych w walec lukow i żeber oraz spoczywającej swobodnie jak melonik na glowie przedwojennego eleganta kopuly – promieniscie schodzących się żelbetowych żeber, opartych o dolne i gorne pierscienie. Tarasowy uklad zadaszenia umożliwil zamontowanie rzędow okien, urzekająco doswietlających wnętrze Hali. Celowo surowe, odslonięte betonowe powierzchnie odzwierciedlaly szczerosć i funkcjonalnosć konstrukcji, ktora zwiastowala początki ruchu nowoczesnego w architekturze (modernizmu).
W czerwcu 1911 roku projekt dostal pozwolenie na budowę. W ciągu niewielu ponad 13 miesięcy powstal imponujący obiekt o wielkosci 14 tys. m kw., wysokosci 42 m. Hala byla projektem wyprzedzającym technologicznie swoje czasy.
Jej historia jest historią Europy i Polski. Odbywalo się w niej wiele znaczących imprez. Wystawa Stulecia w 1913 roku w Breslau, Swiatowy Kongres Intelektualistow czy Wystawa Ziem Odzyskanych w powojennym Wroclawiu w 1948 roku.
Hala ma też dodatkowe atrakcje, ktore przyciągają wroclawian i turystow. Są to: Fontanna Multimedialna, pergola, ogrod letni, Ogrod Japoński, Pawilon Czterech Kopul. Hala Stulecia znajduje się na Wielkiej Wyspie, pomiędzy kanalami Odry, przy ul. Jest dobrze skomunikowana z centrum Wroclawia, od Rynku dzieli ją 3,5 km, a od dworca PKP i PKS 3,7 km. W najbliższej okolicy znajdują się przystanki komunikacji miejskiej, parking, galeria handlowa, ogrod zoologiczny, Ogrod Japoński oraz Park Szczytnicki.
MAPA ATRAKCJI DOLNEGO SLĄSKA
PRZECZYTAJ WIĘCEJ:
DOLNY SLĄSK - CO WARTO ZOBACZYĆ?
KARKONOSZE - 27 ATRAKCJI WARTYCH ZOBACZENIA