Gdy będziecie na Dolnym Śląsku, w okolicy Wrocławia, zajrzyjcie do Oleśnicy. To zabytkowe miasto, a jego historia sięga XIII wieku, kiedy to Oleśnica otrzymała prawa miejskie. Szczególnie intensywny rozwój miasta nastąpił w XIX wieku, kiedy powstały kolejne dzielnice ośrodka. Świadectwem wielowiekowych dziejów Oleśnicy są jej zabytki.
SPIS TREŚCI:
Zamek Książęcy w Olesnicy
Na pewno warto go zobaczyć, bo robi wrażenie. Znajduje się przy ul. Zamkowej 4. Jest to najbardziej okazały zabytek tego dolnosląskiego miasta, atrakcja turystyczna Dolnego Śląska, jeden z cenniejszych okazów. Zbudowany w XIV wieku zachwyca swoją wielkoscią i rozmachem. Zbudowany w XIV wieku i usytuowany w południowo-zachodniej częsci fortyfikacji miejskich. Do 1492 roku księstwo olesnickie należało do Piastów Śląskich, a po smierci Konrada IX Białego, zamek przeszedł w 1495 roku we władanie księcia ziębickiego, Henryka I, potem księcia Jana, synów króla czeskiego Jerzego z Podiebradów. Od roku 1647 zamkiem zarządzały książęce rodziny z rodu von Wirttenberg-Weiltigen (Oels), potem von Braunschweig. W 1884 roku Zamek stał się tronowym lennem monarchii pruskiej i rezydencją każdorazowego następcy tronu pruskiego, a od 1926 roku, po wielu pertraktacjach - prywatną własnoscią rodziny von Hohenzollern. Obecnie odwiedzający mogą zobaczyć dziedziniec zamkowy, a także obejrzeć malownicze krużganki i liczne wmurowane w sciany płaskorzeźby. Najstarszą zachowaną częscią warowni jest wieża, która w późniejszych latach została trochę przebudowana. Zamek znajduje się na Europejskim Szlaku Zamków i Pałaców. Zamek od początku istnienia silnie wiąże się z Olesnicą leżącą na starym szlaku bursztynowym. Jest udostępniony do zwiedzania, oferuje też pokoje goscinne. Koło zamku stoi najważniejsza swiątynia w miescie - kosciół Św. Jana Apostoła i Ewangielisty, podniesiony do godnosci Bazyliki Mniejszej.
Nazywana Kosciołem Zamkowym
Bazylika sw. Jana Apostoła położona jest obok Zamku Książąt Olesnickich, a nawet połączona z nim galerią zbudowaną w 1616 roku. Świątynia nazywana jest również Kosciołem Zamkowym. Przypuszcza się, że pierwszy kosciół istniał w tym miejscu już w XII wieku, natomiast w XIV wieku istniejący obiekt przebudowano, uzyskał wtedy styl gotycki. W późniejszych stuleciach jeszcze kilkukrotnie go rozbudowywano. Bazylikę można zwiedzić indywidualnie lub z przewodnikiem. Na trasie zwiedzania z przewodnikiem można zobaczyć lożę książęcą, mauzoleum Wirtembergów i bibliotekę.
Olesnicki Rynek
Kompozycja architektoniczna Rynku w Olesnicy pochodzi z 1255 roku, kiedy miasto uzyskało prawa miejskie. W centralnej częsci znajduje się kilka budynków, a wsród nich XV- wieczny ratusz. Budynek w późniejszych latach wielokrotnie ulegał zniszczeniom, przez co kolejne odbudowy zmieniały trochę jego wygląd. Obecny klasycystyczny styl zawdzięcza przebudowie w 1826 roku. Rynek olesnicki to prostokątny plac z ulokowanym w centrum budynkiem ratusza i szeregiem częsciowo odrestaurowanych kamienic, z okresu od XV do XIX wieku. We wnętrzu ratusza można zobaczyć kamienne płyty herbowe z XVI i XVII wieku, pochodzące z dawnych bram miejskich. Wokół rynku ulokowały się klasycystyczne kamienice.
Brama i mury obronne
Ponieważ Olesnica to miasto, które swoje prawa uzyskało w XIII wieku, można dostrzec tu wiele fragmentów historycznej zabudowy. Jednym z takich obiektów jest Brama Wrocławska. To ważny zabytek i atrakcja turystyczna miasta. Do bramy przylegają zachowane fragmenty sredniowiecznych murów obronnych. Brama Wrocławska to jedyna zachowana brama z czterech, które były w miescie. Odrestaurowana w 2001 roku wieża Bramy Wrocławskiej pełni dzisiaj rolę galerii sztuki. Bram nie ma, ale zachował się duży fragment murów miejskich. Pierwotne mury miejskie miały od 1500 do 1600 metrów i powstały w XIV wieku. W XVI wieku w okolicy Bramy Wrocławskiej rozpoczęto budowę drugiego pierscienia murów. W skład murów wchodzą: mur kurtynowy, mur - parkan, fosa (40 m szerokosci, 4 m głębokosci), wieża artyleryjska oraz Dom Strzelecki wybudowany w XIX wieku. Przetrwało około 90% obwarowań (około 1250 metrów), niemniej mury są znacznie obniżone w porównaniu do oryginalnych. Nie zmienia to jednak faktu, że warto przespacerować się wzdłuż nich i wyobrazić sobie, że jestesmy w sredniowiecznym miescie.
Cerkiew prawosławna pw. Zasnięcia Najswiętszej Bogarodzicy
Kosciół pw. NMP i sw. Jerzego jest jednym z ciekawszych zabytków budownictwa koscielnego w Polsce. W początkach swego istnienia, aż do 1505 roku, były to dwa oddzielne gotyckie koscioły klasztorne, stojące jeden obok drugiego. Potem połączono je w jeden obiekt, uzytkowany przez katolików i protestantów. W latach 1966 -1970 na zlecenie Urzędu Miasta wykonano nowe dachy, odrestaurowano mury i dokonano remontu wieży. Tym samym zabezpieczono zabytek i zlikwidowano jedną z wielu powojennych ruin miasta. Koscioły ponownie przedzielono scianą. Były kosciół NMP służy od 1968 roku wyznawcom prawosławia. Obecnie jest cerkwią prawosławną pod wezwaniem Zasnięcia Najswiętszej Bogurodzicy.
Kosciół Zielonoswiątkowy
Historia tej swiątyni jest bardzo ciekawa i … dosc nietypowa. Kosciół, obecnie mieszczący się przy ul. Łużyckiej 22 przypomina wyglądem synagogę. I to nie jest tylko złudzenie, bowiem najpierw był on synagogą wybudowaną przez Żydów prawdopodobnie w XIV wieku i po raz pierwszy wzmiankowaną w 1417 roku. Podobno wzorowana była na synagodze z Pragi, na co wskazuje duże podobieństwo obu budowli. Bożnica była remontowana w XVI wieku. Po przepędzeniu Żydów z miasta w tym samym wieku, pełniła funkcję arsenału miejskiego, a nstępnie magazynu. Po około160 latach budynek przebudowano na zbór ewangelicki pod wezwaniem Zbawiciela. Zapewne wówczas na murach przedsionka nadbudowano wieżę. Nastepnie swiątynię strawił pożar, odbudowano ją w stylu barokowym - wykonano wówczas nowy hełm wieży i barokowe portale. Przekształcono otwory okienne, przebudowano wnętrze, dodano nowe wyposażenie (ołtarz, loża książęca, chór muzyczny, empory) oraz zdobienia. Zapewne wówczas powstała przybudówka, mająca pomiescić nowe wyposażenie oraz schody, do nich prowadzących. Od tego czasu kosciół był wykorzystywany głównie na lekcje religii oraz nabożeństwa swiąteczne. W XIX wieku był wykorzystywany do celów wojskowych, by w XX wieku znów przywrócić kosciołowi cele religijne. To cenny sredniowiczny zabytek. Po remoncie został przekazany ewangelickiej parafii w Olesnicy. Obecnie jest siedzibą Koscioła Zielonoswiątkowego.
W okolicy – arboretum
Arboretum Lesne w Stradomi Dolnej koło Olesnicy to całkiem spore arboretum, które pięknieje z roku na rok. Można tu zobaczyć park różaneczników, ogród skalny oraz liczne stawy z mostkami i kładkami. Arboretum Lesne w Stradomi Dolnej najpiękniejsze jest chyba w maju, kiedy kwitną różaneczniki, tulipany i wiele innych gatunków kwiatów. Warto spędzić dzień wsród kwiatów, drzew, krzewów i kojącej zieleni.
